Phong thủy là học thuyết nghiên cứu về khí và nước, hướng đi và dòng chảy của khí và nước tác động đến môi trường sống của con người. Dòng chảy của khí và nước thuận theo quy luật của tự nhiên sẽ tạo ra một môi trường tốt, năng lượng cao, các nhà phong thủy gọi là nơi “thủy tụ tàng phong” nơi có khí hậu ôn hòa, mùa nóng không nóng quá, mùa lạnh không lạnh quá, nơi có núi không cao nhưng thanh nhã, nước không sâu mà trong suốt, đất không rộng nhưng bằng phẳng, rừng không lớn nhưng rậm rạp, động thực vật quấn quýt, cây cối um tùm bốn mùa hoa thơm trái ngọt.

Người xưa quan niệm số mệnh của một con người không chỉ phụ thuộc vào bản thân người đó (năm, tháng, ngày giờ sinh) mà còn chịu ảnh hưởng của môi trường sống như nơi ở, đất ở, nhà ở gọi là Dương phần và mồ mả tổ tiên Ôn bà gọi là Âm phần.

Ngày nay quan niệm này càng được mở rộng thêm do sự hiểu biết của con người và các tiến bộ khoa học của thời đại mà nhận thức của con người về số mệnh, về hung họa có cách nhìn toàn diện và khoa học hơn rất nhiều. Con người tự làm chủ cuộc sống của mình, vui buồn, sướng khổ đều do con người tự tạo ra, các yếu tố tác động từ thiên nhiên, môi trường gọi chung là phong thủy không còn là những vấn đề mà con người không thể không dự báo được.

Phong thủy không phải là yếu tố đơn lẻ mà là tổng hợp rất nhiều yếu tố về địa hình địa thế xung quanh nhà ở, thôn xóm, thành phố hoặc mồ mả, hướng gió, dòng nước cùng tọa sơn, tọa hướng, hình dạng, bố cục mặt bằng không gian xây dựng. Phong thủy liên quan đến cát hung, họa phúc, thọ yểu, sự sống của con người. Cát là phong thủy hợp, hung là phong thủy không hợp.

Phong thủy có vai trò rất to lớn, tuy nhiên nó chỉ hỗ trợ, có tác dụng cải biến và là nhân tố tham gia vào sự thành bại của cuộc sống, chứ không thể làm thay đổi hoàn toàn mệnh vận. Nếu phong thủy tốt sẽ giúp giảm thiểu được tai hoạ khi vào vận  xấu, giúp  gia tăng  sự  thành 

công và may mắn khi vào vận tốt.

Trong thuật phong thủy không có quan niệm cát, hung cũng không có quẻ đoán cát hung. Thuật phong thủy chỉ có một mục đích đó là làm sao vận dụng được sức mạnh của địa khí để tăng thêm năng lượng cho môi trường sống của con người.

Một cuộc đất có địa khí cao, nếu xây nhà ở đó thì địa khí có thể làm tăng năng lượng sinh học tốt và bổ sung cho những chỗ còn khiếm khuyết của nhân khí làm cho người sống ở đó mạnh khỏe, ít bệnh tật, ít tai nạn, trí tuệ thông minh. Khi trong cuộc sống, phải đứng trước một sự phán đoán hay lựa chọn thì người đó sẽ lựa chọn được những biện pháp chính xác. Như thế tự nhiên hành động của người đó sẽ thuận lợi như ý. 

Ngược lại, nếu không biết được hướng dòng chảy của địa khí mà hành động trái với quy luật của nó, hoặc xây nhà vào chỗ địa khí xấu, năng lượng thấp thì người đó trở thành yếu đuối, sức sống và năng lực trí tuệ cũng vì thế mà suy giảm, thân nhiều bệnh tật, tuổi thọ không cao. 

Địa khí không phải chỉ làm sinh lợi hay giúp đỡ người này, hay làm hại người khác, mà cơ bản địa khí đối với mọi người đều bình đẳng như nhau. Điều chủ yếu nhất là con người có biết vận dụng nó hay không. Nói cát tức là chỉ về người hiểu biết và vận dụng được địa khí, còn hunglà nó đối với ngừời không hiểu và không vận dụng được địa khí, ngược lại còn để cho địa khí dần dần thất thoát mất.