Càng ngày công tác điều tra, khảo sát Địa chất công trình càng được coi trọng trong xây dựng, cấp thoát nước và bảo vệ môi trường. Điều này bắt nguồn từ một thực tế là việc nghiên cứu đánh giá điều kiện Địa chất công trình không những cho phép lựa chọn phương án kinh tế kỹ thuật tối ưu, đảm bảo sự bền vững và khai thác công trình, nguồn tài nguyên đất đá một cách hiệu quả mà còn tạo tiền đề giải quyết một cách hợp lý các vấn đề thuộc về sinh thái địa chất và bảo vệ môi trường thiên nhiên.

Địa chất công trình là khoa học ứng dụng các tri thức địa chất để giải quyết các vấn đề khác nhau nhằm phục vụ cho các công tác xây dựng, từ quy hoạch, thiết kế đến thi công, khai thác và bảo vệ các công trình xây dựng. Địa chất công trình nghiên cứu tất cả các điều kiện địa chất liên quan, ảnh hưởng đến công trình xây dựng, nói riêng và công tác xây dựng, nói chung. Các điều kiện này được gọi là điều kiện địa chất công trình. Các điều kiện địa chất công trình chính, quan trọng bao gồm: địa tầng, cấu trúc địa chất, địa mạo, địa chất thủy văn, các hiện tượng và quá trình địa động lực. Các điều kiện địa chất công trình sẽ được lần lượt trình bày trong giáo trình này.

Đối tượng nghiên cứu của địa chất công trình trước hết là đất đá xây dựng- Đất đá làm nền, môi trường, vật liệu cho các công trình xây dựng. Địa chất công trình nghiên cứu đất đá phần trên vỏ quả đất, thành phần, trạng thái, tính chất cơ, lý, nước của của chúng.

Đất đá có thể làm nền, môi trường cho các công trình xây dựng, tạo nên bề mặt địa hình, cảnh quan xây dựng. Nhưng đất đá là những vật liệu tự nhiên tồn tại trong những điều kiện rất khác nhau, không nhiều thì ít, không ở dạng này thì ở dạng khác chứa giữ một lượng nước dưới đất nhất định. Hai thành phần đất và nước luôn tác động qua lại với nhau, phụ thuộc nhau và tạo nên một thể thống nhất đó là đất đá - nước. Vì vậy, Địa chất công trình không nghiên cứu đất đá tách rời nước dưới đất có trong chúng.

Nhiệm vụ của địa chất công trình không chỉ nghiên cứu, đánh giá các điều kiện địa chất công trình, môi trường địa chất trước và trong khi xây dựng mà còn dự báo những biến đổi về điều kiện địa chất công trình trong quá trình khai thác và sử dụng công trình, đặc biệt là những tai biến địa chất (sụt, lún, sạt trượt đất đá, động đất,...) và đề ra các giải pháp khắc phục các điều kiện địa chất công trình bất lợi. Ngoài các nhiệm vụ trên, trong một số trường hợp, địa chất công trình còn xác định khả năng cung cấp nguồn vật liệu xây dựng tự nhiên và biện pháp khai thác chúng.