Trang

Lời nói đầu

3

Phần thứ nhất

Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ  VÀ TÍNH TOÁN KHUẾCH TÁN CHẤT Ô NHIỄM

Chương 1. Những vấn đề chung về ô nhiễm môi trường không khí

1.1. Lịch sử ô nhiễm môi trường không khí

7

1.1.1. Vài nét về lịch sử và sự thay đổi đặc trưng ô nhiễm môi trường không khí

7

1.1.2. Lịch sử gắn liền với kiểm soát ô nhiễm môi trường không khí

10

1.2. Định mức ô nhiễm môi trường không khí

13

1.2.1. Khái niệm nồng độ chất có hại và tiêu chuẩn chất lượng không khí xung quanh

14

1.2.2. Định mức phát thải - tiêu chuẩn khí thải công nghiệp

17

1.2.3. Định mức ô nhiễm môi trường không khí ở nước ta

18

1.3. Thành phần và tính chất của không khí

18

1.3.1. Cấu tạo của khí quyển

18

1.3.2. Các đặc trưng lí hoá của khí quyển

20

1.4. Nguồn gây ô nhiễm môi trường không khí

25

1.4.1. Nguồn gây ô nhiễm tự nhiên

25

1.4.2. Nguồn gây ô nhiễm nhân tạo

26

Chương 2. Các chất ô nhiễm môi trường không khí, hậu quả và tác hại của chúng

2.1. Các chất ô nhiễm môi trường không khí

44

2.1.1. Ô nhiễm không khí và các chất ô nhiễm không khí

44

2.1.2. Các chất ô nhiễm chính

47

2.2. Tác động có hại của các chất ô nhiễm đối với con người và môi trường xung quanh

56

2.2.1. Tác động của các chất ô nhiễm đối với cơ thể con người

56

2.2.2. Tác động của các chất ô nhiễm đối với động, thực vật

62

2.2.3. Tác động của các chất ô nhiễm đối với vật liệu

64

2.3. Tác động của ô nhiễm môi trường không khí đối với khí hậu địa phương - đô thị và khu công nghiệp

65

2.3.1. Ốc đảo nhiệt

65

2.3.2. Sương mù quyện khói và sương mù quyện khói quang hoá

66

2.3.3. Một số tư liệu tổng quan

68

2.3.4. Một số tác động mang tính địa phương khác

70

2.4. Hậu quả toàn cầu của ô nhiễm môi trường không khí

70

2.4.1. Hiệu ứng nhà kính

70

2.4.2. Mưa axit

72

2.4.3. Suy giảm ozon ở tầng bình lưu

73

Chương 3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân bố chất ô nhiễm trong  môi trường không khí

3.1. Khí tượng học ô nhiễm môi trường không khí - các dòng không khí trong khí quyển

78

3.1.1. Gió - chuyển động ngang của không khí trong khí quyển

78

3.1.2. Tính ổn định đứng của khí quyển - chuyển động đứng của không khí trong khí quyển

81

3.2. Khuếch tán rối của khí quyển và sự phân bố chất ô nhiễm

92

3.2.1. Khuếch tán rối của khí quyển

92

3.2.2. Phân bố chất ô nhiễm trong khí quyển - Hình dạng luồng khuếch tán rối

99

3.3. Chuyển động của không khí sát mặt đất

101

3.3.1. Chuyển động của không khí xung quanh toà nhà (và công trình)

101

3.3.2. Vùng bóng rợp khí động và sự phân bố chất ô nhiễm

104

3.4. Phân loại các nguồn gây ô nhiễm lớp không khí sát mặt đất

105

3.4.1. Phân loại các nguồn gây ô nhiễm theo đặc trưng lan toả (khuếch tán) chất ô nhiễm

106

3.4.2. Xác định loại nguồn thải theo đặc trưng lan toả chất ô nhiễm

106

3.4.3. Phân loại nguồn gây ô nhiễm theo các dấu hiệu khác

111

3.4.4. Nguồn gây ô nhiễm liên hợp và không liên hợp

113

4.5. Độ cao nâng của luồng khói

114

3.5.1. Một số công thức hay phương pháp xác định trị số độ cao nâng

115

3.5.2. Công thức của Berliand M. E. và một số công thức của các tác giả Liên Xô cũ

118

Chương 4. Tính toán khuếch tán chất ô nhiễm từ các nguồn điểm cao

4.1. Lí thuyết khuếch tán chất ô nhiễm trong môi trường không khí

120

4.1.1. Phương trình vi phân tổng quát của sự khuếch tán chất ô nhiễm

120

4.1.2. Phương trình vi phân rút gọn từ dạng tổng quát

121

4.2. Công thức tính toán phân bố chất ô nhiễm từ nguồn điểm cao theo luật phân phối chuẩn Gauss

121

4.2.1. Công thức cơ sở của hàm Gauss

121

4.2.2. Công thức Gauss áp dụng trong thực tiễn tính toán

122

4.2.3. Các công thức tính toán phân bố chất ô nhiễm của Bosanquet và Pearson và của Sutton so sánh với công thức của hàm Gauss

124

4.2.4. Hệ số khuếch tán

125

4.3. Tính toán khuếch tán chất ô nhiễm từ các nguồn điểm cao theo phương pháp của Berlland M. E.

130

4.3.1. Quy luật phân bố chất ô nhiễm trong khí quyển

130

4.3.2. Vận tốc gió nguy hiểm (đối với nguồn điểm)

132

4.3.3. Các công thức tính toán kĩ thuật (đối với nguồn điểm, miệng tròn)

133

4.4. Ảnh hưởng của điều kiện khí tượng và địa hình đến sự khuếch tán chất ô nhiễm

146

4.4.1. Khuếch tán chất ô nhiễm trong điều kiện không có gió

146

4.4.2. Khuếch tán chất ô nhiễm bên dưới lớp nghịch nhiệt

148

4.4.3. Ảnh hưởng của địa hình

148

4.5. Tính toán khuếch tán chất ô nhiễm từ các nguồn điểm cao theo mô hình Gauss bằng biểu đồ 

150

4.5.1. Các phương pháp xác định CM và xM theo mô hình Gauss

150

4.5.2. Phương pháp tính toán khuếch tán chất ô nhiễm theo mô hình Gauss bằng biểu đồ

154

Chương 5. Tính toán khuếch tán chất ô nhiễm từ các nguồn thấp

5.1. Tính toán khuếch tán chất ô nhiễm từ các nguồn thấp  (điểm và đường) do các quá trình công nghệ và thông gió nhà công nghiệp

157

5.1.1. Nồng độ chất ô nhiễm do nguồn điểm thấp

158

5.1.2. Nồng độ chất ô nhiễm do nguồn đường thấp

164

5.1.3. Nồng độ (tổng cộng) của chất ô nhiễm do nhiều nguồn thấp

166

5.2. Tổng hợp các công thức tính toán và ví dụ

167

5.2.1. Tổng hợp các công thức tính toán

167

5.2.2. Một số ví dụ

167

5.3. Tính toán khuếch toán chất ô nhiễm từ các nguồn đường và nguồn mặt

181

5.3.1. Mô hình khuếch tán của nguồn đường

181

5.3.2. Mô hình khuếch tán của nguồn mặt - "hộp cố định"

182

Phần thứ hai

CÁC BIỆN PHÁP BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG KHÔNG KHÍ

Chương 6. Lọc bụi trong khí thải

6.1. Bụi và thiết bị lọc bụi

187

6.1.1. Bụi

187

6.1.2. Thiết bị lọc bụi

193

6.2. Buồng lắng bụi

195

6.2.1. Nguyên lí làm việc và tính toán buồng lắng bụi

195

6.2.2. Hiệu quả lọc của buồng lắng bụi

198

6.2.3. Buồng lắng nhiều tầng, buồng lắng nhiều ngăn và các dạng buồng lắng khác

201

6.3. Xiclon

205

6.3.1. Nguyên lí làm việc và cấu tạo của xiclon

205

6.3.2. Hiệu quả lọc và tổn thất áp suất của xiclon

211

6.3.3. Xiclon một chiều, xiclon tổ hợp và xiclon chùm

214

6.4. Thiết bị lọc bụi ống tay áo

219

6.4.1. Thiết bị lọc bụi ống tay áo

219

6.4.2. Vật liệu lọc của thiết bị lọc bụi ống tay áo

223

6.4.3. Sức cản khí động của thiết bị lọc bụi ống tay áo

225

6.4.4. Sơ lược về nguyên lí lắp đặt và phương pháp hoàn nguyên thiết bị lọc bụi ống tay áo

228

6.5. Thiết bị lọc bụi tĩnh điện

230

6.5.1. Lọc tĩnh điện và thiết bị lọc bụi tĩnh điện

230

6.5.2. Lực tĩnh điện và hiệu quả lọc của thiết bị lọc bụi tĩnh điện

232

6.5.3. Phân loại thiết bị lọc bụi tĩnh điện và cấu tạo của các điện cực

237

6.6. Thiết bị lọc bụi bằng phương pháp ướt

241

6.6.1. Nguyên lí làm việc, cơ chế lọc và phân loại thiết bị lọc bụi bằng phương  pháp ướt

241

6.6.2. Các kiểu thiết bị lọc bụi bằng phương pháp ướt

243

Chương 7. Lọc và khử khí trong khí thải

7.1. Hấp thụ khí bằng chất lỏng

263

7.1.1. Các khái niệm cơ bản và cơ sở lí thuyết

263

7.1.2. Thiết bị hấp thụ và chất hấp thụ

267

7.1.3. Tính toán thiết bị hấp thụ

277

7.2. Hấp phụ khí bằng vật liệu rắn

287

7.2.1. Hấp phụ và quá trình hấp phụ

287

7.2.2. Chất hấp phụ và thiết bị hấp phụ

291

7.2.3. Tính toán thiết bị hấp phụ

298

7.3. Thiêu đốt

305

7.3.1. Các khái niệm cơ bản và lí thuyết của thiêu đốt

305

7.3.2. Thiết bị thiêu đốt

310

7.3.3. Tính toán thiết bị thiêu đốt

317

7.4. Công nghệ xử lí khí ô nhiễm

320

7.4.1. Công nghệ xử lí khí SO2

320

7.4.2. Xử lí các khí NOx, CO và CH

327

7.4.3. Xử lí mùi

331

Chương 8. Kiểm soát ô nhiễm môi trường không khí - các biện pháp  giảm thiểu nồng độ chất ô nhiễm

8.1. Khái niệm về kiểm soát ô nhiễm không khí và giảm thiểu nồng độ chất ô nhiễm

332

8.1.1. Pha loãng

332

8.1.2. Ngăn ngừa

332

8.1.3. Kiểm soát

333

8.2. Cải thiện phân bố chất ô nhiễm

333

8.2.1. Sử dụng ống khói cao

333

8.2.2. Điều chỉnh phát thải phụ thuộc vào thời gian và điều kiện khí tượng

336

8.2.3. Sắp xếp, quy hoạch lại nhà máy

337

8.3. Thay đổi quá trình

337

8.3.1. Sử dụng nhiên liệu thay thế. Loại trừ lưu huỳnh trong nhiên liệu

337

8.3.2. Cải biến quá trình

338

8.3.3. Kiểm soát trong quá trình cháy

339

8.4. Một số vấn đề liên quan đến kiểm soát và giảm thiểu chất  ô nhiễm

341

8.4.1. Thu hồi vật liệu có giá trị và tiêu huỷ "tận cùng" các chất ô nhiễm

341

8.4.2. Thể tích và thành phần của khí thải ô nhiễm

342

8.4.3. Thay đổi thể tích của luồng khí và làm nguội khí thải

351

8.4.4. Một số giải pháp thông gió

355

Chương 9. Biện pháp quy hoạch xây dựng

9.1. Bố trí cụm công nghiệp

357

9.1.1. Chọn vị trí xây dựng cụm công nghiệp

357

9.1.2. Quy hoạch cụm công nghiệp

359

9.1.3. So sánh các phương án bố trí sân công nghiệp

360

9.2. Vùng bảo vệ vệ sinh

361

9.2.1. Chiều rộng vùng bảo vệ vệ sinh

361

9.2.2. Quy hoạch vùng bảo vệ vệ sinh

366

9.3. Gộp các phát thải và giảm số lượng của chúng trong cụm công nghiệp trong trường hợp phát thải nóng

368

Phụ lục

Phụ lục 1

370

Phụ lục 2

372

Phụ lục 3

377

Phụ lục 4

379

Phụ lục 5

383

Phụ lục 6

393

Phụ lục 7

400

Phụ lục 8

401

Phụ lục 9

407

Phụ lục 10

408

Phụ lục 11

411

Phụ lục 12

412

Phụ lục 13

416

Phụ lục 14

418

Phụ lục 15

420

Phụ lục 16

421

Phụ lục 17

423

Phụ lục 18

425

Phụ lục 19

427

Phụ lục 20

429

Tài liệu tham khảo